Vsv in de regio Haaglanden

Het aantal schoolverlaters in de regio Haaglanden is relatief hoog. Belangrijke factoren zijn de aanwezigheid van aandachtswijken en de mate van verstedelijking. Jongens en allochtonen zijn oververtegenwoordigd.

Het aantal voortijdig schoolverlaters in de regio Haaglanden/Westland is relatief hoog. Dit cijfer varieert van 1,8% in de gemeente Midden-Delfland (18.000 inwoners) tot een 5.3% in Den Haag (500.000 inwoners). Het gemiddeld vsv-percentage in de regio is 4,1%. Het landelijk gemiddelde ligt op 2,9%. Deze en de hierna genoemde percentages gaan over 2010-2011.

Welke factoren spelen een rol?

Factoren die een belangrijke rol spelen bij voortijdig schoolverlaten (vsv) zijn: de aanwezigheid van aandachtswijken (vier in Den Haag) en APC-gebieden, oftewel armoedeprobleemcumulatie-gebieden. Daarnaast spelen gemeentegrootte (grote stad Den Haag en middelgrote steden Rijswijk en Delft) en de mate van verstedelijking (aantal inwoners per vierkante meter) mee.

Schooluitval vo en eerste jaar mbo

Bij vmbo-scholen en leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) in de Regio Haaglanden/Westland zijn de uitvalcijfers hoog. Op 8 scholen in de onderbouw en 5 scholen in de bovenbouw worden de nieuwe normen (gebaseerd op max. 25.000 nieuwe vsv-ers) niet gehaald.

Ook mbo-scholen in de regio lukt het niet om deze normen te halen. Overigens geldt dat niet voor alle niveaus. Een derde van de vsv-ers valt uit tijdens het eerste jaar op het mbo. Bij ROC Mondriaan is dat percentage zelfs bijna tweederde. Bij 42% van de jongeren die in het eerste leerjaar van niveau 3 of niveau 4 uitvallen, wordt als reden ‘een verkeerde opleidingskeuze’ of ‘keuze andere opleiding’ aangegeven. Bij jongeren van niveau 1 en 2 ligt dit percentage tussen de 40 en 50%.

In vergelijking met omliggende regio’s heeft de regio Haaglanden een minder hoog uitvalpercentage bij mbo-niveau 1. Dat heeft te maken met betere afstemming tussen vo en mbo, extra inzet van middelen en aanvullende projecten. Als deze middelen en projecten teruglopen of verdwijnen, zal dit een negatief effect hebben op het aantal uitvallers.

Redenen schooluitval

Leerlingen die op het verkeerde niveau zijn geplaatst bij de overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs gaan, vormen een risicogroep. Ook vo-jongeren met ernstige sociaal-emotionele of psychiatrische problemen, gedragsproblematiek of een geringe motivatie om samen te werken lopen eerder de kans uit te vallen. Daarnaast kunnen terugkeer naar het land van herkomst en geen inschrijving voor een mbo-opleiding na afronding van het vmbo schooluitval bevorderen. Met uitzondering van de leerlingen met ernstige sociaal-emotionele of psychiatrische problemen en leerlingen die terugkeren naar hun land van herkomst moet het mogelijk zijn deze vo-leerlingen binnenboord te houden.

De meest voorkomende redenen van schooluitval bij mbo-ers is loopbaanproblematiek. Studiewisseling wordt vaak met andere, achterliggende problemen in verband gebracht. Denk bijvoorbeeld aan psychische problemen, relatie- of gezinsproblemen, zwangerschap, verslaving etc. Vaak ontbreekt concrete informatie over schooluitval op het mbo. Tijdige signalering en extra begeleiding zijn nodig om uitval te voorkomen.

Profiel schooluitvallers

Van de uitgevallen jongeren is een kwart onder de 18 jaar en dus nog leerplichtig. Jongens zijn oververtegenwoordigd (61%). Het percentage vsv-ers is bij allochtonen hoger (5,7%) dan bij autochtonen (3,1%).

Samenwerking in de regio

Alle activiteiten die plaatsvinden om vsv tegen te gaan hoeven niet per definitie plaats te vinden binnen de overlegstructuur tussen gemeenten binnen de RMC-regio Haaglanden/Westland (regionaal meld- en coördinatiepunt). Om vsv succesvol te bestrijden is inzet van en samenwerking tussen een groot aantal partijen nodig. In 2010-2011 is het percentage schooluitvallers met 25% teruggedrongen, een grote stap in de goede richting.

Gegevens uit dit artikel zijn afkomstig uit 'Probleemanalyse voortijdig schoolverlaten RMC-regio Haaglanden/Westland, 2012'.